Geloof het of niet, maar onze huidige Wegcode dateert alweer van 1975. Zoals alles uit 1975 is er sindsdien echter veel veranderd en dat geldt al helemaal voor het verkeer, kijk maar eens naar al die nieuwe technologie die tegenwoordig het straatbeeld siert. Hoog tijd dus voor wat opfriswerk, en dat krijgt de Wegcode cadeau voor zijn 50ste verjaardag.

Auto niet langer centraal

Voor dat opfriswerk baseerde het Ministerie van Mobiliteit zich op vijf pijlers: alle weggebruikers hun rechtmatige plaats geven, actieve mobiliteit bevorderen, verkeersveiligheid versterken, zorgen voor duidelijkheid, coherentie en leesbaarheid en een moderne code in lijn met zijn tijd. Het is met andere woorden niet alleen het doel om de verkeersregels zelf te optimaliseren maar ook om die op een duidelijkere, modernere manier weer te geven in zijn nieuwe omgeving.

Kijk nu even weg, autofanaat, maar we weten al langer dan vandaag dat de auto in die nieuwe omgeving niet altijd meer centraal staat. Dat merk je ook aan de Code van de openbare weg, waar eigenlijk maar een beperkt aantal aanpassingen op de automobilist gericht zijn. Zo komt er een einde aan alternerend parkeren, waarbij je de eerste helft van de maand aan de ene kant en de tweede helft aan de andere kant van de weg moet parkeren. Verder kan voortaan ook een passagier van een auto beboet worden voor het niet dragen van de veiligheidsgordel, wordt het verboden om stil te staan op tram- of busstroken en mag je zo’n busstrook enkel nog gebruiken om af te slaan vanaf het punt waar de volle lijn onderbroken wordt. Tot slot komen er een paar waarschuwingsborden bij.

Meer ruimte voor fietsers en voetgangers

Meer wijzigingen zien we voor de voetgangers en fietsers. Zij mogen voortaan kruispunten diagonaal oversteken wanneer een groen verkeerslicht met pijlen in een vierkant dat aangeeft. Verder komt er een nieuw verkeersbord om aan te geven dat fietsers een rood licht mogen negeren om af te slaan, en mogen fietsers traag rijdende rijen auto’s inhalen. Voetgangers moeten dan weer 1 meter in de bebouwde kom en 1,5 meter ruimte buiten de bebouwde kom krijgen wanneer ze ingehaald worden. Groepen voetgangers moeten in het donker straks ofwel allemaal een fluohesje dragen, ofwel moeten de voorste en achterste voetganger verlicht zijn. Tot slot komt er een vierkant bord om aan te geven dat het gebruik van een fietspad optioneel is, naast het ronde gebodsbord.

Daarmee hebben we natuurlijk nog niet alle weggebruikers gehad. Gebruikers van een speedpedelec, bijvoorbeeld, mogen binnenkort in voetgangerszones en speelstraten binnen op voorwaarde dat ze stapvoets rijden. Bromfietsen van klasse B moeten dan weer verplicht de rijbaan gebruiken wanneer er een snelheidsbeperking van 50 km/u geldt. Ook motorrijders mogen tot slot traag rijdende rijen auto’s inhalen, net als de reddingsstrook gebruiken in een file — zaken die al toegelaten waren maar nog niet officieel beschreven stonden.

Inclusiever en diverser

Daarnaast wordt de Code van de openbare weg een beetje inclusiever dan de oude Wegcode, want ook op dat vlak hebben we veel geleerd sinds 1975. Genderneutraliteit, bijvoorbeeld, maakt zijn opwachting in de wereld van de verkeersborden waar je geen verschil meer zou mogen zien tussen mannelijke of vrouwelijke figuurtjes. Verder wordt het verboden om niet alleen te parkeren maar ook stil te staan op parkeerplaatsen voor mensen met een beperking of op blindegeleidingstegels. Tot slot worden een aantal verkeersborden beter leesbaar en komen er ook icoontjes voor bijvoorbeeld bakfietsen en deelsteps.

De nieuwe Code van de openbare weg wordt binnenkort voorgelegd aan de Raad van State voor een laatste advies, en medio volgend jaar volgt dan de publicatie in het Staatsblad. Nadien zouden ze moeten ingaan in het najaar van 2025.