Geloof het of niet, maar anno 2023 heeft zowat elke lidstaat van de Europese Unie zijn eigen regeltjes omtrent het rijbewijs. Dat geldt niet alleen voor hoe je het kan behalen, maar ook bijvoorbeeld voor hoelang je het mag houden en wat je er zoal mee mag uitvreten zolang je dat kaartje op zak hebt. Dat staat echter de ambities van de EU in de weg om tegen 2050 aan nul verkeersdoden op Europese wegen te geraken, en daarom wil de Unie eens iets anders gaan proberen. Maak kennis met het digitale rijbewijs, en al zijn gevolgen.

0% alcohol voor jongeren

In essentie gaat het om een meer gedigitaliseerde versie van het rijbewijs, waarbij alle lidstaten van de EU toegang krijgen tot elkaars nationale databanken die bijvoorbeeld overtredingen weergeven. Volgens de tekst van de Europese Commissie blijft namelijk nog zo’n 40% van de in het buitenland gepleegde overtredingen onbestraft, ofwel omdat de overtreder niet geïdentificeerd kan worden ofwel omdat het administratief te complex is om over te gaan tot inning van de boete. Om dus gelijkheid te voorzien in de behandeling van burgers en bezoekers in een bepaalde lidstaat, moet de informatie op het rijbewijs eenvoudig toegankelijk zijn doorheen de hele EU.

Die gelijkheid gaat echter ook verder dan het evenredig beboeten, want de voorwaarden rond het rijbewijs zouden eveneens gelijkgetrokken moeten worden over de grenzen heen. Dat begint al bij het rij-examen, waar de EU een sterkere nadruk wil op het gebruik van moderne veiligheidssystemen en zwakke weggebruikers, maar gaat ook door na dat examen. Gedurende de eerste twee jaar als automobilist zou het voorstel namelijk nultolerantie tegenover alcohol willen invoeren, waarbij beginnende bestuurders dus geen fractie van een promille van het goedje in hun bloed mogen vertonen.

70-plussers krijgen medisch onderzoek

Voor zij die het nu spontaan opnemen voor de oplettende, jonge automobilist, is er ook een tegenargument. Zo vinden we in de samenvatting van het voorstel een korte passage over “meer doelgerichte medische beoordelingen”, en leren de kleine lettertjes in de volledige tekst ons wat daarmee bedoeld wordt. De EU is namelijk van plan om de geldigheid van het rijbewijs te verkorten naar 5 jaar vanaf de houder de leeftijd van 70 jaar bereikt. Dit moet de lidstaten de mogelijkheid geven om 70-plussers elke 5 jaar te onderwerpen aan een medisch onderzoek om te oordelen over hun rijvaardigheid. Dat is in sommige landen, zoals in Nederland, nu al het geval vanaf de leeftijd van 75 jaar maar bij ons nog niet.

Het gaat voor de duidelijkheid nog maar om een voorstel dat momenteel door de Europese Commissie werd opgemaakt. Dat voorstel moet nu richting het Europees Parlement en de Europese Raad voor goedkeuring door de lidstaten. En zoals we pas nog gezien hebben bij de wetgeving die nieuwe auto’s met verbrandingsmotoren vanaf 2035 moet verbieden, kan er daar nog het één en ander aangepast of zelfs afgeschoten worden.