We trokken grote ogen, want hoewel we wel wisten dat het groot zou zijn, toch spreekt het aantal legendarische Citroëns tot de verbeelding van menig liefhebber. De opstelling van de wagens is wat slordig - ze staan er kont aan kont, zij aan zij met een corridor tussenin - we vallen van de ene verbazing in de andere.

Want elke auto is bijzonder, hetzij voor Citroën zelf (de laatste C6, de eerste productiewagen van Citroën, de prototypes van de 2CV) voor de ex-eigenaars (er staan er een aantal tussen in perfecte staat, van eigenaars die ze wegschonken) tot het verhaal erachter (denk aan de presidentiële limo's).

Opdelen is moeilijk, Citroën tracht iet of wat een tijdslijn te weven doorheen de collectie, waarbij de productiemodellen naast de speciallekes staan, terwijl de nieuwere concept cars apart worden getoond.

Uit de beginperiode van Citroën is er dus de Citroën A, uit 1919. Dat is de eerste productiewagen van Citroën en staat er in verschillende varianten opgesteld. We worden verder geleid langs de Traction Avant die zelfs als versie voor 9 inzittenden geproduceerd werd, een MPV avant-la-lettre. De 2CV prototypes krijgen een apart plekje, want die werden begin jaren '90 uit een vervallen hangar getoverd. Zijn de meeste wagens in mint-staat, toch begrijp je dat roest een deel van het beeld van deze 4 exemplaren van de 2CV uitmaakt.

Verder gaat de reis, de DS passeert de revue, waarbij de zwarte DS cabriolet ons laat dromen, de lijnen van de cabriolet leken nooit zo perfect te kloppen. We worden ook langs de SM geleid, de Citroën met Maserati-motor, waarbij een plat op de buik liggende afgeleide onze aandacht trekt. Een 60 centimeter korter exemplaar dat in beperkte oplage voor de race werd geproduceerd.

Daarmee duiken we de jaren '70 in, voorafgegaan door de Citroën Projet L, waaruit later de CX ontsproot, de opvolger van de DS. Ook de Visa verdient wat aandacht, al kon je daarover al in onze Vergeten Auto rubriek lezen.

We merken duidelijk dat vanaf de jaren '80 veel meer zorg gedragen is voor de Citroën-modellen voor de Conservatoire, want het aantal prototypes wordt groter, het aantal productievarianten uitgebreider. Zo krijgen we de BX in al zijn heerlijkheden op ons bord, waarbij de 4 TC en de BX GTI alweer de aandacht trekken.

De jaren '90 betekenen de opkomst van de Berlingo, Citroën zorgt met de Activa en Activa II voor prototypes waarbij de nieuwe generatie hydropneumatische ophanging verder wordt uitgewerkt, later bekend bij onder andere de Xantia Activa.

Dan komen we bij de bekendere modellen, met een zeswielige C-Crosser, of een Nemo-concept car, uitgerust met zeeanemonen op het dashboard. Deze en nog andere fratsen tonen dat Citroën nog steeds graag buiten de lijntjes kleurt, ook al zijn de modellen sinds 1980 een stuk braver geworden. Ook de Aziatische modellen worden niet vergeten, al zijn de ZX- f C4-met-koffer niet dadelijk de wondertjes waarvoor we naar de Conservatoire kwamen. Ook zien we een omgebouwde versie van de Peugeot 206, aangezien de Peugeot voor Azië in Indië werd gecommercialiseerd, nam Citroën het model voor de Chinese markt over als C2.

Ook de race-afdeling van Citroën is vertegenwoordigd. Daarbij krijgen we het idee dat Citroën vooral bezig is geweest op zanderige ondergronden. De WRC-modellen van de Xsara, de DS-wagens uit de woestijnrallys of de ZX-afgeleiden voor de Dakar-rally, ze staan er allemaal uitgelijnd. De uitgeklopte race-C1 of even dik opgezette Picasso zijn creaties van Sbarro, een ontwerper die graag wat speelt met extremen.

De lege plekken worden opgevuld met snuisterijen en schaalmodellen. Elk merk heeft tegenwoordig iets met tractoren, Citroën bouwde ook een helicopter. Verder zien we heel wat windtunnelmodellen en zorgen (ex-)medewerkers tegenwoordig ook voor items die ze uit de oude fabrieken meenamen; het kostuum van de gepensioneerde portier, werkkaarten of herstelkits uit vervlogen jaren, we krijgen ze allemaal te zien.

De collectie van Citroën in de Conservatoire bevindt zich op de PSA-terreinen van Aulnay-sous-Bois, nabij Parijs. Tot voor kort was de collectie niet voor publiek bereikbaar. Sinds kort worden bezoekers toegelaten, deels om de collectie mee te financieren. Als bezoeker betaal je 5 euro inkom. Je moet op voorhand reserveren en vanwege de lange wachtrijen krijgen grote groepen voorrang. Best is dus om met je oldtimerclub een bezoek aan te vragen, zo kom je het snelst aan de beurt.